6 soruda ıspanak zehirlenmesi

İstanbul’da yaklaşık 40 kişinin ıspanak ve benzeri bitkilerden yedikten sonra hastanelik olmasının yankıları devam ediyor. Sağlık bakanlığı, besin zehirlenmelerinin yabani otlardan olduğunu tespit ederken, Anadolu Sağlık Merkezi Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu da merak edilen soruları tek tek cevaplayarak bölge halkını bilgilendirdi. Ispanak zehirlenmesi vakaları nedeniyle ıspanak tüketmekten korkulduğunun altını çizen Atasoyu, ıspanak zehirlenmelerine ilişkin merak edilen soruları yanıtladı.

Ispanağı tüketmeden önce nelere dikkat etmeli? Üzerindeki kimyasallardan arınması için nasıl yıkamalı?
Ispanak satın alırken yapraklarının diri olmasına, yapraklarının sarı-kahverengi renkte olmamasına, üzerinde lekeler-benekler bulunmamasına ve yaprak bütünlüğünün bozulmamış olmasına dikkat edilmeli. Eldiven giyerek akan suda yaprakları tek tek yıkamak, araya karışmış yabancı otları da mutlaka ayıklamak gerekir.

Sirkeli ve tuzlu su gibi bir karışımın içinde bekletmek bir çözüm mü?
Sebzeler yetiştirilme esnasında tarım ilaçlarına, koruyuculara, toprakta yaşayan böceklerin yumurtalarına maruz kalabilir. Ayrıca yağmurla gelen kimyasallar, topraktaki bakteriler taze meyve ve sebzelerin üzerinde yer alabilirler. Satın alınmış olan sebzelerin akan ve temiz olduğu bilinen bir suda iyi bir şekilde yıkanması yeterli olabilmekle birlikte, sirkeli suda bekletmek sebzedeki kalmış olan bakterilerin temizlenmesi için iyi bir çözümdür. Ayrıca ıspanak gibi kökü ile birlikte satın alınabilen sebzelerin kökünden ayrıldıktan sonra yıkanması uygun olur. Ellerimizden de sebzelere bakteriler geçebileceği için sebzeyi yıkamadan önce ve sonra ellerin de yıkanması gerekir.

Ispanak yemeğini ne kadar süre içinde tüketmek gerekir?
2 gün buzdolabında kalır mı?
Pişmiş olan yemek en fazla 2 saat dışarda tutulmalı, sonrasında buzdolabında saklanmalı. Hava çok sıcak ise yemek bir saatten fazla dışarıda tutulmamalı. Pişirilen yemek sonrasında en fazla iki kez ısıtılmalı. Yani ıspanak 2 gün buzdolabında kalabilir.

Ispanak salatası veya yemeğinin bozulduğu nasıl anlaşılır?
Yemekte ekşili veya kötü bir kokunun olması, suyunun kıvamını yitirmesi bozulma işaretleri olarak kabul edilebilir.

Ispanak nasıl zehirler? Hangi toksik (zehirli) maddeler ortaya çıkar?
Ispanak, yapısında yer alan “histamin” adlı maddeye karşı hassasiyeti olan kişilerde rahatsızlık oluşturabilir. Ayrıca ıspanağın yetiştirilme, toplanma, nakliye, saklanma süreçlerinde yapraklarına bulaşmış olabilen bakteriler, parazitler, zararlı otlar veya kimyasal maddelerin etkisi ile zehirlenme belirtileri ortaya çıkabilir.

Ispanak zehirlenmesinin belirtileri nelerdir? Ne zaman doktora başvurmalı?
Histamin duyarlılığı olan kişiler ıspanak yediğinde midede kramp tarzında ağrı, ciltte kaşıntı, burun akıntısı, burun tıkanıklığı gibi belirtiler ortaya çıkabilir.Ispanak yapraklarına bulaşan bakteri, kimyasal maddeler veya zararlı otların bulunması halinde ise bulantı, kusma, ateş, ishal, genel durum bozukluğu gelişebilir. Kanlı dışkılama, şiddetli kusma, düşmeyen ateş, bilinç değişiklikleri gibi belirtiler varsa hemen doktora müracaat edilmeli.